In therapie – de praktijk
Lichaamsgerichte therapie draait in feite om het ervaren van je eigen gevoelens in je lichaam, die we emoties noemen. De therapie is cliëntgericht, dat wil zeggen toegespitst op jouw persoonlijke situatie. Want ieder mens is uniek en de therapie-aanpak is dus afhankelijk wat jij op dit moment nodig hebt. In het algemeen probeer ik te voorkomen dat jij over je gevoelens heen stapt of ze verdooft. Wat we vaak doen door bijvoorbeeld hard te werken, televisie te kijken of wat extra te eten. Allemaal vormen van vermijding.
In therapie is het mijn doel om je te ondersteunen echt in contact te komen met je diepste gevoelens en om te begrijpen welke overlevingsstrategieën je mogelijk hebt ontwikkeld tijdens je jeugd. Soms kunnen die strategieën, hoewel ze ooit hielpen om met moeilijke situaties om te gaan, nu juist problemen veroorzaken. Denk aan overmatige boosheid, verdriet, angst of vreugde die misschien niet helemaal passen bij wat er op dit moment in je leven gebeurt.
Ik gebruik vaak het concept van het ‘innerlijke kind’, een soms hulpeloos deel van ons dat bang of verdrietig kan zijn. En dat het volwassen deel in ons nodig heeft om te kunnen helen. Het negeren van dit innerlijke kind, wat vaak gebeurt, kan leiden tot fysieke klachten of zelfs burn-out. We proberen dus niet de schuld bij externe factoren te leggen, maar richten ons op jouw persoonlijke ervaringen, zowel nu als in het verleden. En wat je er nu aan kunt doen.
De therapiesessies bestaan uit verschillende onderdelen: we voeren gesprekken om inzicht te krijgen en uitleg te geven over het proces. En we gaan aan de slag met oefeningen waarbij we teruggaan naar situaties uit je verleden en jouw innerlijke kind ontmoeten. Dit kan soms confronterend zijn en er kunnen emoties opkomen. Jij als volwassene blijft echter altijd aanwezig om je innerlijk kind te ondersteunen en te begeleiden. Soms maak ik gebruik van ademhalingstechnieken. Deze helpen om je denkproces te vertragen en je meer bewust te maken van je lichaam. Zodat je makkelijker je gevoelens kunt ervaren, zonder dat je de grip op de realiteit verliest of jezelf verliest in een soort hypnose.
‘Ik luister zonder oordeel en met compassie naar je verhaal’
In therapie – de theorie
Binnen de lichaamsgerichte psychotherapie werken we veel met het innerlijke – gekwetste – kind, ook als er op latere leeftijd traumatische gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. De metafoor van het innerlijke kind – feitelijk: als de emoties de overhand krijgen boven de ratio – kan helpen om te leren beter met die situaties om te gaan dan je destijds kon. Als ik deze therapievorm zou moeten samenvatten in twee woorden, dan zijn het ‘bewustzijn’ en ‘discipline’.
Bewustzijn refereert aan het hebben van inzicht in je huidige situatie, terwijl discipline staat voor de bereidheid om te oefenen en anders te handelen, oftewel: verantwoordelijkheid te nemen. Oefeningen vinden plaats samen met de therapeut, maar ook thuis of op het werk. Aan bewustzijn en discipline zou je nog een derde element kunnen toevoegen, namelijk ’talent’. Het is belangrijk om je talenten te ontdekken en te volgen, en dingen te doen waar je goed in bent en plezier in hebt.
Het kan zijn dat iemand een managementfunctie heeft maar daar niet gelukkig is, en eigenlijk liever met houtbewerking bezig is. In zo’n geval zou die persoon kunnen onderzoeken of hij of zij daar iets mee kan doen. Dus cultiveer bewustzijn en discipline, en volg je talenten.
Mindfulness. Dit komt volgens mij neer op (zelf) bewustzijn. Mindfulness houdt in dat je je heel erg bewust bent van het nu: wat zijn je gedachten en gevoelens, welke sensaties ervaar je in je lichaam, wat zie en hoor je, wat is je lichaamshouding, hoe beweeg je. Voor mij is het dus een ander woord voor bewustzijn. Sommige mensen associëren het ook met spiritualiteit. Dankzij mindfulness – in combinatie met discipline – ben je in staat om via oefeningen op een andere manier met omstandigheden om te gaan als je gewend bent.
Dit alles brengt ons bij de vraag: hoe werkt deze therapie precies bij verschillende problematieken, zoals burn-out, angst, trauma en zingeving ? Zie ‘Hulp bij …’